به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مریم نعمت طاووسی عضو هیئت علمی و رئیس گروه هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با بیان نکاتی در خصوص کتاب «تفنگ نه دال» گفت: «از نظر گونه‌شناسی این کتاب یک رمان تاریخی محسوب می‌شود که بر خلاف نمونه‌های مشابه راوی در آن انسان نیست و در آن موجودات غیرانسانی به جهان انسانی می‌نگرند.»
او افزود: «نویسنده در این کتاب به یک تفنگ تشخص بخشیده و احساسات انسانی نظیر حسرت، لبخند، دوست داشتن، هویت و... را به آن نسبت داده است .»
نعمت طاووسی نقطه قوت این کتاب را در این دانست که این تفنگ بعد از گذشت سال‌ها به این نتیجه می‌رسد که جنگ باید از زندگی بشر رخت ببنند که این به قیمت نفی کارکرد خودش است و او به این قیمت حاضر می‌شود این حقیقت را بیان کند .
او همه شخصیت‌هارا در این کتاب واقعی دانست و گفت: «این کتاب خواننده را به فضایی تلخ از روزگار اقوام ایرانی می‌برد.»
قلعه‌ای که به‌عنوان راوی سخن می‌گوید
محمد نجاری نیز این نشست با اشاره به مواردی در خصوص کتاب «قلعه تل» گفت: «صالح‌پور یکی از شعارهای ایکوم مبنی بر اینکه اشیا سخن می‌گویند را به ادبیات افزوده است و در این کتاب قلعه‌ای را به‌عنوان راوی انتخاب می‌کند و از زبان او سخن می‌گوید و نتیجه‌گیری می‌کند.
او افزود: «آنچه در این کتاب خوب به نظر می‌رسد ارائه و ارجاع به منابع دست اول است و تنوع مورد استفاده نویسنده تنها از یک جناح خاص نبوده است.»
نجاری تصریح کرد: «هر سه این کتاب‌ها در یک مجموعه قرار می‌گیرند که قرار است یک هویت ملی و قومی را که طایفه بختیاری است مطرح و به دلاوری‌های آن‌ها بپردازند.»
روایت بر اساس مستندات تاریخی و باستانی
سید احمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم ایران نیز در این نشست با اشاره به فعالیت‌های صالح‌پور در حوزه میراث فرهنگی گفت: «این سه کتاب که مورد بحث است سه ویژگی قوم بختیاری شامل اسب بختیاری، اعتبار قلعه‌ها به دلیل کوچ‌نشینی و تفنگ که فراتر از دفاع ارزش دارد را عرضه می‌کند.»
او با اشاره اینکه نگارش این سه کتاب از طرف صالح‌پور بر مبنای شعار ایکوم جهانی «آثار موزه‌ای باید روایتگر باشند» انجام شده است تصریح کرد: «این امری بدیهی است که هر پدیده‌ای یک داستان پشت خودش دارد و دانستن آن باعث می‌شود که اثر همچون پنجره‌ای به‌سوی منظره گشوده شده و حقایق را بازگو کند.»
محیط طباطبایی با بیان اینکه در روایت داستانی برای جذب مخاطب باید نوعی فانتزی وجود داشته باشد افزود: «این در حالی است که نباید غلط را به مخاطب منتقل کند و این روایت بر اساس مستندات تاریخی و باستانی باشد که هر یکی از این کتاب‌ها نمونه‌ای از یک پژوهش کامل است که تمام این شرایط را داراست.»
موزه یک تجربه زنده
علیرضا حسن‌زاده رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، نیز با اشاره به نکاتی در خصوص کتاب «فتح طهران» گفت: «صالح‌پور در این آثار سعی کرده موزه را به یک تجربه زنده تبدیل کند که این تجربه زنده قرار است از طریق روایت صورت بگیرد.»
او با بیان اینکه با خواندن این کتاب انتظاراتی نظیر انتظار تاریخی و انتظار مردم شناسانه برای خواننده ایجاد می‌شود تصریح کرد: «هر دوی این انتظارات در این کتاب برآورده می‌شود به نحوی که حافظه تاریخی خواننده را قوی کرده و رابطه حافظه کوتاه‌مدت و بلند‌مدت که امروزه گسسته شده را تقویت می‌کند.»
رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در ادامه به نقد‌هایی از کتاب فتح طهران پرداخت و افزود: «از اسب کاسپین که در فرهنگ گیلانی به اسب گیلانی معروف است در این کتاب به‌عنوان اسب جنگی نام برده شده در حالی‌که این اسب بنا به جثه کوچکی که دارد قدرت تحمل وزن جنگجویان را ندارد.»
او تصریح کرد: «در جای دیگر ضرب‌المثل ”مرگ می‌خواهی برو گیلان“ نیز به زمان مشروطه نسبت داده شده که درست نیست و زمان این ضرب‌المثل قدیمی‌تر است.»
نگاه موزه‌ای تغییر کند
اردشیر صالح‌پور نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه در این نشست با اشاره به اینکه در نگارش کتاب‌هایش به تاریخ کاملا وفادار بوده تصریح کرد: «من ایران را هرگز بختیاری نمی‌بینم و به دنبال یک تئوری هستم که چگونه می‌شود مفاهیم محلی را ملی و ملی را بین‌المللی کرد.»
او با تأکید بر ضرورت تغییر نگاه موزه‌ای افزود: «وظیفه ما تنها حفاظت از اشیا نیست بلکه باید راه‌های پژوهش و تحقیق برای پژوهشگران باز شود.»
این پژوهشگر با اشاره به نگارش سیصد صفحه کتاب تنها در مورد یک تفنگ تصریح کرد: «در هر جای کشور ایران گنج‌هایی نظیر این تفنگ پنهان شده که طلا نیستند ولی یافته‌های ارزشمندی‌اند که گواه تاریخ و فرهنگ باارزش ایران است.»
او با اشاره به معرفی اشیای موزه‌ای و اینکه چطور یک شی موزه‌ای سخن می‌گوید گفت: «به دنبال وجه دراماتیک اشیا هستم زیرا گمان می‌کنم زبان تازه‌ای است که می‌توان موارد زیادی را از طریق آن بیان کرد زیرا تاریخ در حافظه اشیا موزه‌ای می‌ماند.»
صالح‌پور تصریح کرد: «در نگارش این سه کتاب فانتزی را در نظر داشتم و مدیون شعار ایکوم، سید‌احمد محیط طباطبایی و سید‌محمد بهشتی هستم.»
انتهای پیام/
